U pričama poljubac može pretvoriti žabu u princa ili probuditi usnulu ljepoticu. Simbolično, poljupci su ključna tačka u razvoju ličnosti u trenutku kada su na raskršću između djeteta i odrasle osobe, priprema za romantiku i reprodukciju.
U vezama, ljubljenje stvara fizičku intimnost koja nas možda više dotiče od ljubavnih riječi. Poljupci su takođe za mnoge svetinja.w
Ali ljubljenje može biti i neromantično. Poljubac na čelo djeteta je nježan i brižan, dok poljubac u obraz može biti pozdrav. Ljubiti nečija stopala ili zemlju ispred njih pokazuje poniznost i pokornost — način ispoljavanja poštovanja i strahopoštovanja prema bogovima i tiranima.
Prvi poljubac u historiji čovječanstva
Troel Arbol, asiriolog sa Univerziteta u danskoj prijestonici Kopenhagenu kaže: „Prvi dokazi koje imamo o ljubljenju usta na usta su nastali oko 2.500 godina prije nove ere. To se pojavljuje u mitološkom tekstu iz Mesopotamije, drevnog Iraka. Tekst opisuje dva boga koji se pare i ljube. To je definitivno seksualni susret”, rekao je Arbol za DW.
Arbol i koautorka teksta Sofi Rasmusen predstavili su novi pogled na drevnu istoriju ljubljenja i objavili ga nedavno u časopisu Science. Imaju novu teoriju da se romantično ljubljenje razvilo u više drevnih kultura tokom nekoliko milenijuma. Pored Mesopotamije, tekstovi takođe prikazuju erotsko ljubljenje u Indiji i Egiptu od prije 1.500 godina prije nove ere.
Arbol tvrdi da su seks i ljubljenje počeli da se pojavljuju sve češće, kada se pisanje razvilo od administrativnog alata u način da se ispričaju priče. Ljubljenje je, na primjer, dramatično prikazano u Epu o Gilgamešu, jednoj od najstarijih pisanih priča, zapisanoj oko 2.000 godina prije nove ere. Kao i u savremenim interpretacijama, intimnost je transformativna – Divlji čovjek Enkidu susreće svetu prostitutku Šamhat – seksualni čin sa njom pretvara ga u čovjeka.
Dok se ljubljenje vrlo rano sreće u nekoj vrsti erotske literature, Arbol ga nalazi i u svakodnevnoj dokumentaciji života drevne Mesopotamije.
„Na primjer, muškarac ili žena koji nisu u braku treba da budu razdvojeni i da se ne ljube. Društva su pokušavala da regulišu romantični poljubac. Činjenica da se reguliše jasno znači da je to bila uobičajena praksa u svakodnevnom životu, “ rekao je Arbol.
Da li je ljubljenje urođeno?
Arbol pretpostavlja da romantično ljubljenje možda nije urođeno ljudsko ponašanje, već da se razvija u složenim društvima kao naučeno ponašanje u parenju. „Izgleda da ljubljenje nije univerzalno u svim kulturama. Poklapa se sa povećanom složenošću društvenih interakcija“, rekao je on, pozivajući se i na istorijske tekstove i na novije podatke da se 46 odsto ljudskih kultura ne ljubi u romantičnom smislu.
Ali neki antropolozi smatraju da je ljubljenje urođeno, barem neromantično. Ponašanje kao što je lizanje i njuškanje uobičajeno je kod sisara poput mačaka, pasa, slonova i majmuna.
Stručnjaci vjeruju da je romantično ljubljenje možda evoluiralo iz ovakvog ljubljenja viših sisara. Tako je i tokom našeg razvoja. Prvo doživljavamo ljubav naših roditelja kroz poljupce i zagrljaje prije nego što ponašanje preusmjerimo na naše odrasle ljubavnike.