Naučnici su izvijestili da hladna patuljasta planeta Quaoar, okruglo tijelo koje ne ispunjava baš sve definicije planete, ima sistem prstenova koji traje na impresivno dalekoj udaljenosti od Quaoara. Otkrivanje je neočekivano, jer istraživači nisu mislili da bi prstenovi mogli preživjeti na relativno velikoj udaljenosti od nebeskog tijela oko kojeg kruže.
Astronomi i dalje imaju pitanja o tome kako se takvi prstenovi formiraju i kako izdrže.
“Svi uče o Saturnovim veličanstvenim prstenovima kada su djeca, pa se nadamo da će ovo novo otkriće pružiti daljnji uvid u to kako su nastali”, Vick Dhillon, jedan od autora studije i naučnik na Odsjeku za fiziku Univerziteta Sheffield i astronomije, navodi u saopštenju. Istraživači su objavili svoje istraživanje u časopisu Nature 8. februara.
Ne, ne postoji jasna slika Quaoara i njegovih (vjerovatno slavnih) prstenova. Ovi relativno mali objekti su samo tačke čak i u našim najmoćnijim teleskopima. Quaoar je udaljen oko 4 milijarde milja i, na oko 690 milja u prečniku, upola manji od Plutona – takođe patuljaste planete.
Ipak, astronomi su otkrili prstenove. Koristili su najveći optički teleskop na svijetu (teleskop koji gleda vidljivu svjetlost), 34 stope širok Gran Telescopio CANARIAS na Kanarskim otocima kod Španije, i montirali specijalizovanu kameru (HiPERCAM) za gigantski instrument. Dok je Quaoar prolazio kroz svemir, kamera je bila dovoljno osjetljiva da otkrije patuljastu planetu koja je blokirala svjetlost dok je prolazila ispred udaljene zvijezde. Astronomi su vidjeli dva “pada u svjetlosti”, jedan prije i jedan nakon što je Quaoar prošao kroz svjetlost. Ovo je “indikativno za sistem prstenova oko Quaoara”, objašnjava se u saopštenju za štampu sa Univerziteta Sheffield.
Astronomi mogu da prebroje, koristeći samo dvije ruke, broj objekata Sunčevog sistema koji imaju poznate prstenove: Jupiter, Uran, Neptun, čuveni Saturn, i dva manja objekta nazvana Chariklo i Haumea. A sada i Quaoar.
Ipak, za razliku od Quaoara, ovi drugi prstenovi postoje prilično blizu svog roditeljskog objekta. Na tako maloj udaljenosti, jake sile iz obližnjih objekata zaustavljaju prstenove da se stapaju i formiraju mjesece. Ranije su naučnici mislili da prstenovi ne mogu postojati na udaljenosti od tri “planetarna radijusa” – u odnosu na bilo koji objekt ili planetu oko kojih prstenovi kruže. Na primjer, Saturnovi briljantni prstenovi nalaze se unutar ove udaljenosti, poznatog kao “Roche granica”. Ali Quaoarov prsten je prilično neobičan. U poređenju sa Saturnom, ovi prstenovi se nalaze duplo dalje, na preko sedam planetarnih radijusa.
“Bilo je neočekivano otkriti ovaj novi sistem prstenova u našem Sunčevom sistemu, a dvostruko je bilo neočekivano pronaći prstenove tako daleko od Quaoara, izazivajući naše prethodne ideje o tome kako se takvi prstenovi formiraju”, rekao je astronom Dhillon.
“Zaista, možemo očekivati neočekivano u našem raznolikom solarnom sistemu. Na kraju krajeva, naše kosmičko okruženje vrvi od iznenađenja”, poručio je Dhillon, prenosi Mashable.