NATO je pozdravio privremeno raspoređivanje strateških rezervnih snaga u BiH, kao podršku operaciji “Althea” koju vodi Evropska unija (EU). “EUFOR igra ključnu ulogu u održavanju sigurnog okruženja u BiH, uz podršku NATO, u okviru ‘Berlin plus’ aranžmana”, rekli su iz sjedišta NATO-a za banjalučke Nezavisne novine.
Pojasnili su da je najava slanja bataljona iz strateških rezervi NATO-a u BiH u skladu sa sporazumom “Berlin plus” između EU i NATO, koji omogućava slanje trupa u područja koja su pod strateškom komandom EU, kao što je misija EUFOR-a “Althea” u BiH, piše Federalna.
Pripadnici Strateških rezervnih snaga EUFOR-a već su u BiH, a oprema im je stigla u BiH još u nedjelju 7. aprila, saopšteno je ranije iz EUFOR-a. Dodali su da će pripadnici Strateških rezervnih snaga “uskoro vršiti patrole širom BiH i obučavati se sa snagama EUFOR-a na terenu i pripadnicima Oružanih snaga BiH”.
Dolazak novih vojnih snaga u BiH izazvao je brojne reakcije, kao i polemike da li se radi o pripadnicima EUFOR-a ili NATO-a.
“Berlin plus” aranžman predviđa da EU ima konačnu riječ u strateškim odlukama koje donosi u misijama koje su pod njenom komandom, kao što je slučaj s misijom EUFOR-a “Althea” u BiH, ali da u sprovođenju mandata koristi NATO resurse.
U konkretnom slučaju, u skladu s rezolucijom Savjeta bezbjednosti UN, EU ima mogućnost da bez dodatnog odobrenja Savjeta bezbjednosti UN pošalje do 3.500 vojnika u BiH, gdje se sada nalazi nešto malo manje od polovine ukupnog broja, navodi se u tekstu Nezavisnih novina.
Dodaje se da te trupe mogu biti i dio NATO rezerve.
Jedan od razloga da se u BiH u okviru EUFOR-a šalje strateška rezerva NATO-a je mogućnost da u ovom trenutku vojske zemalja članica EU nemaju resurse koje bi mogle staviti na raspolaganje direktno iz svojih snaga. U skladu s Dejtonskim sporazumom, vojni dio sprovođenja mirovnog sporazuma bio je u nadležnosti NATO-a do 2004. godine, kada je vojna misija ustupljena EU.
Svake godine u Savjetu bezbjednosi UN-a se glasa o produžetku misije EUFOR-a u BiH.
Ukoliko bi Savjet bezbjednosti UN odlučio da završi misiju EUFOR-a, NATO bi mogao da vrati svoju nadležnost za vojni aspekt primene Dejtonskog sporazuma, pri čemu ne bi bila potrebna nova rezolucija, jer postojeći mandat priznaje NATO prisustvo u BiH, koje je direktno izvedeno iz vojnog aspekta Dejtonskog sporazuma, navodi se u tekstu.
I u posljednjoj odluci Savjeta bezbjednosti UN iz novembra prošle godine o produženju mandata EUFOR-a, za koju je glasala i Rusija, spominju se i EUFOR i NATO prisutvo u BiH.