Od svih tačaka koje Deklaracija obuhvata, najinteresantnija i naintrigantnija je ona pod rednim brojem 4. Iako ne baš posve precizna, kaže: “Složili smo se da ne može biti nekažnjivosti za ratne zločine i druge zločine, kao što su napadi na civile i uništavanje infrastrukture i da svi odgovorni moraju odgovarati”.
Iako neformalna, šta nam to govori ako uzmemo u obzir da je među potpisnicima i predsjednik Srbije Aleksandar Vučić? Da bi, između ostalih, predsjednik Rusije Vladimir Putin bio uhapšen odmah pri stupanju na srbijansko tlo?
Prema ovoj tački Deklaracije, svi za kojima je Međunarodni krivični sud izdao potjernice (a Vladimir Putin jedan je od njih) trebali bi biti privedeni, jer međunarodna obaveza jača je od zakona u Srbiji. S druge strane, da podsjetimo, Međunarodni sud pravde naredio je Rusiji obustavu ratnih dejstava, na šta se ona oglušila.
Usvojena rezolucija
A treba podsjetiti i na to da je prošle godine na sjednici Generalne skupštine UN-a usvojena Rezolucija kojom se osuđuje ruska invazija na Ukrajinu. Većina članica podržala je Rezoluciju kojom se osuđuje ruska agresija, među njima i Bosna i Hercegovina, te Srbija koja je ranije izjavila da će biti neutralna. Za Rezoluciju je glasala 141 članica, protiv je bilo pet, a suzdržanih 35.
“Republika Srbija najiskrenije žali zbog svega što se događa na istoku Evrope, a Rusija i Ukrajina su za Republiku Srbiju prijateljske države, dok srpski narod Ruse i Ukrajince smatra bratskim narodima”, rekao je tada srbijanski ambasador u UN-u Nemanja Stevanović.
Nova.rs objavila je cijeli tekst atinske Deklaracije:
„Mi, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić, predsjednica Moldavije Maia Sandu, predsjednik Ukrajine Volodimir Zelenski, predsjednik Crne Gore Jakov Milatović, premijer Grčke Kirijakos Micotakis, premijer Rumunije Jon-Marsel Čolaku, premijer Aljbin Kurti, predsjednica Vijeća ministara Borjana Krišto, premijer Sjeverne Makedonije Dimitar Kovačevski, premijer Bugarske Nikolaj Denkov i premijer Hrvatske Andrej Plenković, u prisustvu predsjednika Evropskog vijeća i predsjednika Evropske komisije, sastali su se danas u Atini, dvadeset godina nakon historijskog Samita EU – Zapadni Balkan u Solunu, i izdali sljedeće saopštenje.
1. Ruska invazija na Ukrajinu je ključni trenutak za Evropu, stvarajući novi nivo svijesti o zajedničkim principima, jedinstvu i zajedničkoj budućnosti unutar Evropske unije. Ovo je kritično vrijeme za bezbjednost, mir i stabilnost našeg evropskog kontinenta. Zakoni i principi koji su tako dugo doprinosili stabilnom i predvidljivom evropskom bezbjednosnom poretku su narušeni i ponovo smo svjedoci ispoljavanja pogubnih efekata revizionizma.
2. Suočeni sa ruskom agresijom, izražavamo našu nepokolebljivu podršku nezavisnosti, suverenitetu i teritorijalnom integritetu Ukrajine unutar njenih međunarodno priznatih granica, zasnovanih na vrijednostima demokratije i vladavine prava.
3. U našim današnjim razgovorima u Atini, izrazili smo podršku i zahvalnost za iskrene napore ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog u postavljanju principa mira u skladu sa Poveljom Ujedinjenih nacija, u njegovoj formuli mira. Takođe smo pozdravili napore Generalne skupštine Ujedinjenih nacija da promoviše sveobuhvatan, pravedan i trajni mir u Ukrajini.
Odgovorni da odgovaraju
4. Složili smo se da ne može biti nekažnjivosti za ratne zločine i druge zločine, kao što su napadi na civile i uništavanje infrastrukture i da svi odgovorni moraju odgovarati.
5. Prije dvadeset godina, Solunski samit je priznao da Zapadni Balkan pripada Evropskoj uniji. Čvrsto vjerujemo da je danas ova izjava aktuelnija nego ikada. Eskalirajući agresorski rat protiv Ukrajine otkrio je hitnu potrebu za snažnom, otpornom i inkluzivnom Evropskom unijom kao kamenom temeljcem mira i prosperiteta među našim narodima u ovim izazovnim vremenima.
6. Naglasili smo da Zapadni Balkan, Ukrajina i Moldavija, geografski susjedne državama članicama Evropske unije, imaju zajedničko evropsko naslijeđe, historiju i budućnost definisanu zajedničkim prilikama i izazovima. Kao strateško ulaganje u mir, bezbjednost i stabilnost u Evropi, važno je da ovi regioni budu prihvaćeni kao punopravni članovi evropske porodice.