U obrazloženju zakonskih izmjena navodi se da je u cilju povećanja sigurnosti saobraćaja na putevima u Bosni i Hercegovini potrebno djelovati sistemski, kako represivno tako i preventivno.
“Represivno djelovanje podrazumijeva pooštravanje saobraćajnih pravila i propisa kroz zakonska rješenja, kao i pooštravanje kazni za prekršioce saobraćajnih propisanih saobraćajnih pravila i propisa. Preventivno djelovanje podrazumijeva povećanje nivoa saobraćajne kulture kroz edukaciju svih učesnika u saobraćaju, od vrtića, predškolskih ustanova, osnovne škole, srednje škole do autoškola”, stoji u obrazloženju zakonskih rješenja čiji su predlagači zastupnici Saša Magazinović i Jasmin Imamović.
Pooštravanje sankcija
Navodi se da su detaljnom analizom oko 800 saobraćajnih nesreća sa smrtnim posljedicama, teže i lakše povrijeđenim i materijalnom štetom, utvrđeni su propusti koji najčešće dovode do nastankasaobraćajnih nesreća.
“Na osnovu provedene analize utvrdena su i zakonska rješenja koja bi djelovala na najčešće uzroke nastanka saobraćajnih nesreća na putevima u BiН. Saobraćajne nesreće sa poginulim i teško povrijeđenim licima najčešće nastaju kao posljedica uticaja nekoliko faktora, a to su brzina, alkohol, narkotici i bezobzirno kršenje saobraćajnih propisa. Prema tome, ono što u trenutnom Zakonu o osnovama sigurnosti saobraćaja na putevima u Bosni i Hercegovini (u daljnjem tekstu: ZOOSS) nemamo, a što bi trebalo da utiče na učesnike saobraćaju je definisanje pojma “obijesne, odnosno bahate vožnje””, navodi se u obrazloženju.
Na osnovu analize saobraćajnih nesreća sa poginulim i teško povrijeđenim licima pojam “obijesne, odnosnobahate vožnje” bi trebalo, naglašava se, definisati kao ekstremni primjer svih prethodno navedenih uzroka nastanka saobraćajnih nesreća.
“Definisanje pojma “obijesna, odnosno bahata vožnja” bi trebalo do podigne svijest učesnika о opasnostima koje proizvodi brzina, vožnja pod uticajem alkohola, narkotika, preticanje na punoj liniji, prolazak na signal “crveno svjetlo” …”, stoji u obrazloženju.
Najveća brzina kretanja u naselju je obično, navodi se, ograničena saobraćajnim znakom izričite naredbe na 40 (km/h) ili važi opće ograničenje brzine za naselje od 50 (km/h).
“Ukoliko se motorno vozilo u naselju gdje je ograničenje brzine regulisano saobraćajnim znakom izričite naredbe na 40 (km/h) kreće brzinom koja je za 40 (km/h) veća od najveće dozvoljene brzine za naselje, te pri brzini od 80 (km/h) dođe do naleta motornog vozila na pješaka, vjerovatnoća da će u takvoj saobraćajnoj nesreći pješak smrtno stradati iznosi 80%. Ukoliko se motorno vozilo u naselju gdje je ograničenje brzine regulisano općim ograničenjem brzine za naselje od 50 (km/h) kreće brzinom koja je za 40 (km/h) veća od najveće dozvoljene brzine za naselje, te pri brzini od 90 (km/h) dođe do naleta motornog vozila na pješaka, vjerovatnoća da će u takvoj saobraćajnoj nesreći pješak smrtno stradati iznosi više od 90 %. Obzirom da je brzina jedan od najčešćih uzročnika nastanka saobraćajnih nesreća potrebno je pooštriti kazne”, pojašnjeno je.
Korištenje mobitela
Korištenje mobitela od učesnika u saobraćaju, a naročito korištenje mobitela od vozača motornih vozila direktno, zaključak je, utiče na nastanak saobraćajnih nesreća.
“Svjedoci smo da vozači motornih vozila sve više pišu poruke u toku vožnje, a u posljednje vrijeme koriste i društvene mreže. Prosječnom trijeznom vozaču i vozaču koji nije pod uticajem narkotika, lijekova ili drugih psihoaktivnih supstanci, od trenutka uočavanja opasnosti do pojave vidljivog traga kočenja, odnosno do početka kočenja prođe 1 sekunda. Ukoliko se motorno vozilo kreće u skladu sa najvećeom dozvoljenom brzinom za naselje od 50 (km/h), odnosno 13,9 (m/s), od trenutka uočavanja opasnosti od strane vozača motornog vozila do početka kočenja, motorno vozilo prelazi put od 13,90 (m). Prema tome, ako vozač motornog vozila pogleda 1 sekundu na mobitel, motorno vozilo je prešlo put od oko 13,90 (m). Kad se uradi vremensko-prostorna analiza saobraćajne nesreće, dobiju se podaci da od trenutka nastanka opasne situacije do mjesta naleta putničkog automobila na pješaka ili sudar dva motorna vozila, prođe prosječno vrijeme od oko 1,5 sekundi”, zaključak je.
Prema tome, ocjenjuje se, pogledom na mobitel od I sekunde vozač potroši dvije trećine vremena koje odlučuju o ljudskim sudbinama, o životu i smrti.
“Prema tome, korištenje mobitela direktno utiče na nastanak saobraćajnih nesreća, a obzirom da dosadašnje kazne nisu promijenile svijest učesnika u saobraćaju potrebno je povećati kazne i dejlovati represivno, a isto tako potrebno je raditi na edukaciji učesnika u saobraćaju o štetnosti korištenja mobitela u saobraćaju”, stoji u obrazloženju.
Sigurnosni pojas
Naglašava se da korištenje sigurnosnog pojasa ne utiče direktno na nastanak saobraćajnih nesreća, ali utiče direktno na smanjenje posljedica saobraćajnih nesreća.
“Analize saobraćajnih nesreća pokazuju da veliki broj povrijeđenih lica u saobraćajnim nesrećama nije koristio sigurnosni pojas. Također, svjedoci smo brojnih kampanja o korištenju sigurnosnog pojasa koje nisu dale zadovoljavajuće rezultate. Upravo iz tog razloga potrebno je djelovati represivno dok ne podignemo svijest učesnika u saobraćaju o korištenju sigurnosnog pojasa”, stoji u obrazloženju.