Istraživači Okeanografskog instituta “Vuds Hol” i Univerziteta Majami ispitivali su četiri decenije podatke iz Floridskog moreuza, uključujući mjerenja zapremine morske vode transportovane kroz region u to vrijeme.
Otkrili su da se transport Golfskom strujom smanjio za oko četiri odsto u protekle četiri decenije, što opisuju kao prvi “ubjedljivi, nesumnjivi opservacijski dokaz” usporavanja, piše B92.
Iako osnovni razlozi nisu procijenjeni u okviru studije, postoji 99 odsto šansi da ovo slabljenje nije slučajni događaj, rekli su istraživači, prenio je “Sajens alert”.
“Ovo je najsnažniji dokaz koji imamo o slabljenju ove klimatski relevantne okeanske struje. Iako možemo definitivno da kažemo da se ovo slabljenje dešava, nismo u mogućnosti da kažemo do kojeg je domašaja to povezano sa klimatskim promenama ili da li je to prirodna varijacija”, rekao je okeanograf Kris Pjakač iz instituta “Vuds Hol”.
Zna se da Golfska struja slabi, šta slijedi?
Floridski moreuz je dobar primer efekata Golfske struje, koja teče od Meksičkog zaliva oko Floride, uz istočnu obalu SAD i potom preko Atlantika. Nosi topliju vodu koja potom utiče na temperature, padavine, nivo mora, aktivnost uragana i drugo.
Takođe transportuje hranljive materije širom okeana, uključujući ugljenik. U ovom slučaju je kompleksni Bajesov model – onaj koji razrađuje vjerovatnoće i nesigurnosti do visokog nivoa preciznosti – primijenjen na podatke prikupljene iz satelitskih očitavanja, podmorskih kablova i terenskih snimaka.
Osim što je zabrinjavajući izvještaj o promjenljivom stanju klime na Zemlji, studija je takođe dokaz koliko su važna dugoročna posmatranja okeana za identifikovanje trendova koji traju nekoliko decenija ili čak duže.
Sada je jasno da Golfska struja slabi, a da je globalno zagrijavanje vjerovatan uzrok, ali manje smo sigurni u to šta će se sljedeće dogoditi.
Struja i vremenski obrasci koji su povezani s njom ključne su komponente klime na planeti i utiču na ekstremne vremenske događaje, prosječne temperature i nivo padavina.
Okeanske struje igraju vitalnu ulogu u trenutnoj klimi na Zemlji jer redistribuiraju toplotu, hladnoću i padavine između tropskih i najsjevernijih dijelova Atlantskog regiona.
Kako piše “Sajens alert”, takođe treba razmotriti kakve će se buduće poremećaje u vremenskim sistemima izazvati promjene klime.
Istraživači koji su radili ovu studiju nadaju se da analiza podataka koju su koristili može da se primijeni na druga područja okeana.
“Golfska struja je vitalna arterija cirkulacije okeana i posljedice njenog slabljenja su globalne. Mislim da postoji potencijal za ovu tehniku da izvuče druge signale klimatskih promjena iz raštrkanih opservacija koje imamo u okeanu”, rekla je Lisa Bil sa Univerziteta Majami.
Naučnici su ranije u julu objavili da bi globalni sistem Golfske struje mogao da nestane već 2025. U studiji Univerziteta Kopenhagen, objavljenoj u časopisu “Priroda komunikacije”, ukazuje se da bi nestanak Golfske struje, vitalnog sistema okeanskih struja koje naučnici nazivaju Atlantska meridionalna preokretna cirkulacija (AMOC), imao katastrofalan uticaj na klimu.
U studiji se procjenjuje da je vremenski okvir za kolaps Golfske struje između 2025. i 2095, ukoliko se globalne emisije ugljenika ne smanje. Naučnici sa Univerziteta u Kopenhagenu kažu da je takav scenario “95 odsto siguran” do kraja ovog veka ako se trenutne emisije gasova staklene bašte nastave.
“Zatvaranje AMOC-a može imati veoma ozbiljne posljedice po klimu na Zemlji, naprimjer, promjenom načina na koji se toplota i padavine distribuiraju globalno”, rekao je tada profesor Peter Ditlevsen sa Instituta Niels Bohr Univerziteta u Kopenhagenu.
Posljednje istraživanje, koje je potvrdilo da Golfska struja definitivno slabi, objavljeno je u “Istraživačkim pismima geofizike”.