Predsjednik BANUK-a Suad Kurtćehajić govorio je o okolnostima koje su dovele do održavanja Prvog zasjedanja ZAVNOBiH-a 25. novembra 1943. godine u Mrkonjić Gradu koji je jedan od najznačajnijih događaja u historiji BiH, jer su nakon 480 godina, odnosno nakon 1463. godine, kada je Bosna pala pod Osmanlije, predstavnici njenih naroda na taj dan 1943. godine prvi put došli u situaciju da slobodno odlučuju svojom voljom o njenoj sudbini.
Kurtćehajić je najprije ukazao na historijske okolnosti koje su prethodile ovom događaju, od srednjevjekovne bosanske države do pada Bosne pod Osmanlije 1463. godine, davanje Bosne na upravu Austro-Ugarskoj monarhiji odlukama Berlinskog kongresa 1878. godine a potom i aneksije Bosne i Hercegovine 1908. godine od strane Austro-Ugarske, stvaranja Kraljevine SHS 1918. godine a potom Kraljevine Jugoslavije 1929. godine u kojoj se Sporazumom Cvetković-Maček 1939. godine geopolitički prostor Bosne i Hercegovine podijelio između srske i hrvatske interesne sfere koji nikad nije zaživio zbog početka Drugog svjetskog rata napadom Hitlera na Poljsku 1. septembra te godine.
– Zahvaljujući Titovom antifašističkom partizanskom pokretu u ratom porobljenoj Evropi narodi Bosne i Hercegovine svojom borbom i uspjesima u njoj stvorili su pretpostavku da mogu svojom voljom odrediti kakvu Bosnu i Hercegovinu žele. Ovome je prethodila Titova inicijativa da se od početne platforme komunista da Bosna i Hercegovina treba imati status autonomne pokrajine treba odustati i da Bosna i Hercegovina zbog najvećih žrtava i stradanja koje su iznijeli njeni narodi treba imati jednakopravan status federalne jedinice – kazao je.
Na kraju je akademik Kurtćehajić istakao da treba odati počast i vječnu slavu svim poginulim partizanima zahvaljujući kojima je Bosna i Hercegovina postavila temelje obnovi njene državnosti i time stekla najveći status nakon pada njene srednjevjekovne države pod Osmanlije, saopćeno je iz BANUK-a.