Višegodišnja studija o porijeklu stanovništva na Balkanu pokazala je da je oko polovine genoma današnjeg srpskog stanovništva autohtono, barem do bronzanog doba, a da preostala polovina potiče od slovenskih plemena koja su na ove prostore došla u 7. vijeku, prenosi RTS
Molekularni markeri sugerišu da je migracija Slovena na Balkan mogla da dođe sa teritorija današnje Poljske i Ukrajine. Više o ovim istraživanjima govore nam prof. dr Karles Lalueza Foks, profesor na Institutu za evolucionu biologiju u Barseloni i direktor Prirodnjačkog muzeja u Barseloni, i prof. dr Miodrag Grbić, sa Univerziteta Vestern Ontario i gostujući profesor Biološkog fakulteta u Beogradu.
„Proučavajući genetski kontinuitet od bronzanog preko gvozdenog doba pa sve do Rimske imperije, ali i kasnijih vijekova, utvrdili smo da do kraja propasti Rima nismo imali slovenskog genoma, ali smo međutim imali komponentu autohtonog balkanskog genoma, od populacije koja je naseljavala ove predjele“, kaže dr Miodrag Grbić.
Zanimljivo je da pisani jezik tih autohtonih grupa nije postojao, pa ih zbog toga, kako kaže, možemo generički zvati autohtono balkansko stanovništvo.
„Kako su se zvali i kojim jezikom su govorili ostaje da se utvrdi“, dodaje Grbić.
Prof. dr Karles Lalueza Foks objašnjava da je za istraživanje prikupljeno više od 200 uzoraka širom Balkana, iz Hrvatske, Sjeverne Makedonije, Albanije, Grčke. Iz Srbije je u ispitivanju korišteno i 100 uzoraka iz Viminacijuma.
„To nam je omogućilo da stvorimo opštu sliku populacije na Balkanu u poslednjih 3.000 godina. Bilo je mnogo iznenađenja. Primera radi, u Viminacijumu smo našli osobu koja je tamo sahranjena, a poticala je iz istočne Afrike. Sad radimo da utvrdimo njegovo porijeklo. Radi se o muškarcu iz podsaharske Afrike što je bilo daleko van granica Rimskog carstva“, kaže Foks.
Uz pomoć genetike, kako kaže, mogu da se provjere postojeći i dobiju novi multidisciplinarni nalazi – mogu da se istraže grobovi ljudi koji su sahranjeni bogato i onih koji su sahranjeni bez ičega, možemo da uporedimo poreklo ljudi visokog statusa i mnogo drugih informacija.
Genetičari u saradnji sa naučnicima drugih disciplina mogu da pomognu u shvatanju nastanka savremenih nacija.
Šta su Sloveni donijeli
Lalueza Foks navodi da su istraživanju imali manje uzoraka Slovena iz tog perioda, ali je očigledno da postoji promjena u porijeklu koja dolazi preko postojećeg sloja. Nešto slično kao torta, slikovito objašnjava.
„Kada pogledamo slovenske uzorke vidimo povećanje afiniteta prema sjevernoj i centralnoj Evropi, što znači da svakako postoji dolazak ljudi koji su donijeli porijeklo tog regiona. Još uvijek ne možemo tačno da odredimo mjesto sa kog su došli“, kaže Lalueza Foks.
Uticaj Slovena može se detektovati na čitavom Balkanu, od čega najmanje u Grčkoj, ali je jasno da je to nešto što prožima čitav region.
Profesor Grbić objašnjava da su udeli autohtonog i slovenskog u našim genomima podjednaki, oko 50 odsto svaki.
„To je zanimljivo jer je u studiji bila uključena i moderna srpska populacija. Prikupljen je reprezentativni uzorak sa svih područja gdje srpska populacija živi i onda smo mogli da uporedimo kakvo je stanje moderne srpske populacije u odnosu na genetsku istoriju zapisanu u DNK“, ističe Grbić.
Zanimljivo je da genetske razlike između naroda bivše Jugoslavije – Srba, Hrvata, Bosanaca, Crnogoraca, Makedonaca – praktično ne postoje.