Ekstremna desnica se nada da će osvojiti apsolutnu većinu, 289 mjesta u parlamentu sa 577 poslanika, dok su ljevičari okupljeni oko koalicije Novi narodni front, drugi u prvom krugu, i centristi predsjednika Emmanuela Macrona preduzeli mjere za sprječavanje pobjede ekstremne desnice.
Kako su ranije ocijenili analitičari, ishod izbora mogao bi dugoročno da promijeni politički horizont Francuske, nakon što je Macron raspustio parlament poslije izbora za Evropski parlament 9. juna kada je najviše glasova osvojila ekstremna desnica.
Zašto Francuska ima dva kruga parlamentarnih izbora?
Ako u prvom krugu nema apsolutnog pobjednika, dva kandidata s najboljim rezultatom – kao i svi drugi kandidati koji su osvojili više od 12,5 posto glasova – idu u drugi krug. U nekim se slučajevima u drugom krugu mogu natjecati tri ili četiri osobe, ali neke obično odustanu od izbora da bi poboljšale šanse sebi ideološki bliskom kandidatu. Ta se taktika dosad koristila da bi se naštetilo desnici.
Ako stranka francuskog predsjednika Emmanuela Macrona ne osvoji većinu, bit će prisiljen imenovati premijera iz redova najveće stranke te će nova vlada implementirati politike koje nisu u skladu s njegovim planom.
Takva se situacija naziva kohabitacijom i tada je predsjednik oslabljen što se tiče unutarnje politike, ali još uvijek ima moć kreiranja vanjske, europske i obrambene politike jer ima ovlasti pregovarati i ratificirati međunarodne sporazume.
Strah od vlade sa ekstremnom desnicom na čelu, što bi bilo prvi put od kraja Drugog svjetskog rata, doveo je do formiranja “republikanskog fronta” sa strankama desnice, desnog centra i ljevice namijenjenog da kontrira kandidatima Nacionalnog okupljanja.
Liderka ekstremne desnice Marin Le Pen je osudila formiranje takvog fronta smatrajući da je cilj da budu “protiv volje naroda”
Veliki broj kandidata koji se kvalifikovao za drugi krug izbora iz tog novog “republikanskog fronta” povukao se u prilog kandidata koji ima najveće šanse da pobjedi protivnika iz Nacionalnog okupljanja. Na taj način se takođe izbjegava rasipanje glasova.
Prema posljednjim anketama, ekstremna desnica i njeni saveznici bi mogli da osvoje relativnu većinu, odnosno između 175 i 230 mesta u parlamentu, na drugom mjestu bi bila koalicija ljevice Novi narodni front sa 145 do 190 poslanika, a Makronov tabor bi mogao da osvojio od 118 do 162 meta.
Lider Nacionalnog okupljanja mladi Žordan Bardela se nada apsolutnoj većini u nadi da postane premijer. On je nekoliko puta ponovio da će biti premijer jedino ako ekstremna desnica osvoji apsolutnu većinu.
Analitičari ocjenjuju da bi poslije izbora moglo da dođe do ćorsokaka, a neuspjeli pokušaji formiranja vlade mogli bi da se ponavljaju najmanje do jula 2025. godine, jer prema Ustavu, novi parlament ne može da se ponovo raspusti u tekućoj godini kada je stari saziv raspušten.
Francuski mediji pominju i povećanje rizika od nemogućnosti upravljanja zemljom, sa parlamentom podjeljenjim na tri bloka (ekstremne desnica, makronisti i ljevica) bez apsolutne većine.
Takođe se pominje i prelazna, tehnička vlada koju bi činili stručnjaci u svojim oblastima, ali takva vlada ne bi imala političku težinu. Macron bi mogao, u želji da izbjegne veliku nestabilnost vlade tokom nekoliko mjeseci, da imenuje mandatara koji ne izaziva političke podele, a ministri bi se birali konsezusom.