“MKS poziva na odgovornost počinioce najtežih zločina na svijetu i daje glas žrtvama. Mora imati slobodu djelovanja bez pritisaka“, poručila je predsjednica Evropske komisije Ursula von der Leyen na društvenoj mreži X.
Predsjednik Evropskog vijeća Antonio Costa, koji predstavlja vlade 27 država članica EU, nazvao je sud “temeljem međunarodne pravde” i istakao da njegova nezavisnost i integritet moraju biti zaštićeni.
Administracija američkog predsjednika Donalda Trumpa uvela je sankcije četvorici sudija MKS-a kao odmazdu zbog izdavanja naloga za hapšenje izraelskog premijera Benjamina Netanyahua i zbog prethodne odluke suda da otvori slučaj o navodnim ratnim zločinima američkih trupa u Afganistanu.
Na američkoj listi sankcionisanih sada se nalaze: Solomy Balungi Bossa iz Ugande, Luz del Carmen Ibanez Carranza iz Perua, Reine Adelaide Sophie Alapini Gansou iz Benina i Beti Hohler iz Slovenije.
Sankcije znače da su sudije sada na listi posebno označenih sankcionisanih osoba. Sva imovina koju eventualno posjeduju u SAD-u biće zamrznuta, a njihova imena ubačena su u automatizirane sisteme za provjeru koje koriste ne samo američke banke već i brojne finansijske institucije širom svijeta, što znatno otežava otvaranje ili korištenje bankovnih računa, kao i transfer novca.
Početna uredba Trumpove administracije, kojom su najavljene sankcije protiv MKS-a, takođe je upozorila da američki državljani koji pruže bilo kakvu uslugu u korist sankcionisanih osoba mogu snositi građanske i krivične posljedice.
Slovenija je pozvala EU da aktivira tzv. blokirajući statut, koji Uniji omogućava da evropskim kompanijama zabrani provođenje američkih sankcija koje Brisel smatra nezakonitim. Ova ovlast je već korištena u prošlosti, kako bi se spriječilo provođenje američkih sankcija protiv trgovine s Kubom i Iranom.
“Zbog činjenice da se na listi sankcionisanih nalazi državljanka jedne države članice EU, Slovenija će predložiti hitnu aktivaciju blokirajućeg akta“, saopštilo je slovenačko ministarstvo vanjskih poslova u objavi na društvenoj mreži X u četvrtak navečer.
Predsjednica MKS-a, sutkinja Tomoko Akane, već je u martu ove godine pozvala EU da uključi MKS u pravni okvir blokirajućeg statuta.
Nove sankcije dolaze u izuzetno osjetljivom trenutku za MKS, koji se već suočava s posljedicama ranijih američkih sankcija protiv glavnog tužioca Karima Khana, koji se prošlog mjeseca privremeno povukao s funkcije usljed istrage Ujedinjenih nacija o navodnom seksualnom nedoličnom ponašanju.
Upravni organ suda, koji predstavlja 125 država članica MKS-a, u petak je osudio odluku američke vlade da kazni sudije.
“Ovo su… žalosni pokušaji da se omete rad Suda i njegovih zaposlenika u obavljanju njihovih nezavisnih sudskih funkcija“, navodi se u saopštenju Predsjedništva Skupštine država članica MKS-a.