Udruženje dramskih pisaca Srbije je u septembru dobilo novog predsednika, a to je Zoran Stefanović, dobro poznato ime ljubiteljima drame, fantastike i stripa. On je jedan od osnivača međunarodnog internet portala “Rastko” na kome se čuva kulturno blago srpske kulture i njenih veza sa drugimkulturama. Ovog puta je Stefanović veoma aktivan i na području BIH.
-Moji korijeni od prije nekoliko vijekova su u Hercegovini i Bosni, a rođen sam na Drini, pa mi je veliko zadovoljstvo što ćemo na polju digitalnog izdavaštva uskoro objaviti preko 2000 strana izdanja autora iz BiH. Takođe, bio sam nedavno scenarista televizijske serije za RTS, pod nazivom “Generacija pobunjenih anđela”. Radi se o umjetničkim i duhovnim izvorima, koji su nadahnjivali članove organizacije “MladaBosna”, osim anarholiberalnih koji su opšte poznati. Važno nam je bilo šta je te mlade ljude odredilo ideološki i idejno u djetinjstvu i ranoj mladosti. Prvi put smo pokazali uz obilje materijala da su mladi članovi zavjereničke organizacije bili pod velikim uticajem popularne i narodne kulture, filmova, muzike i vizuelne literature (stripova) svoga vremena. Ali to je tek otvorena istraživačka dimenzija. Volio bih da u nastavku istraživanja angažujemo stručnjake iz Hercegovine i Bosne, kako bi što bolje rasvjetlili Gavrila Principa i njegove saradnike, ali i duhovne velikane poput Ive Andrića ili Dimitrija Mitrinovića koji su ih podržali. Neki od njih su odgajani istovremeno i na guslama i na tada najmodernijim duhovnim tokovima planete. Do sad nije bilo serije o ranom duhovnom i intelektualnom sazrevanju mladića koji su u jednommomentu preokrenuli sudbinu svijeta. Sljedeći projekat se tiče Sarajeva, gdje pripremamo film o jednoj čuvenoj trgovačkoj porodici u drugoj polovini XIX vijeka. Takođe će se raditi i nastavak priče o porodiciHakman iz Tuzle. Ja sam već sa kolegama radio internet biblioteku, TV film i radio dramu o Kosti Hakmanu (1899–1961), takođe pripadniku Mlade Bosne — Krupljaninu, tuzlanskom gimnazijalcu i evropskom slikaru, naturalizovanom Beograđaninu, čija će velika izložba ponovo biti u Beogradu, u Narodnom muzeju 17. novembra. Sada pripremamo sabrana djela i dokumentarni film o njegovom bratu Stefanu Hakmanu (1896–1938), revolucionaru, zaboravljenom kritičaru i pjesniku, čija ćese poezija pojaviti poslije devedeset godina zaborava. On nije bio po volji komunističkog režima nakon 1945, pa je sve vezano za njega dugo godina skrivano od javnosti. Bosna i Hercegovina krije ozbiljno kulturno blago, dragocijeno za brojne istraživače. Naše tlo nam nudi mnogo više nego što je karikaturalna predstava koju mnogi imaju o umjetnicima sa tog područja – ističe Stefanović.
Njegove drame “Slovenski Orfej”, “Skaska o kosmičkom jajetu”, “Vikend sa Marijom Broz”, prevedene su na više svetskih jezika. U italijanskoј enciklopediji “De Agostini” svrstan je među četiri najznačajnija dramska pisca nove srpske dramaturgije. Za svoju dramu “Valcer za Olgu” dobio je nagradu “Branislav Nušić” koju dodjeljuje Udruženje dramskih pisaca Srbije. To je drama o poslednjim danima ruske carske porodice Romanovih.
-Pokušao sam da u njoj posebno ispitam dugotrajne i krajnje kompleksne odnose Rusa sa Srbima i srodnim Južnim Slovenima, narodima poniklim na tlu veličanstvene staroevropske i indoevropske najdublje istorije, a koji ne mogu da se otresu sopstvenog usuda. Ja sam to pisao 2018.godine, a danas se, u svetlu ukrajinskih dešavanja, ispostavilo da je zastrašujuće aktuelno. Trebalo je da se izvede na sceni pored samog stratišta, nekadašnjeg Ipatijevskog doma u Jekaterinburgu, gde je sadtakozvani “Hram na krvi”. Bila je ideja da se Ruski teatar u Beogradu obnovi poslije sedam decenija godina jednom takvom predstavom, a da premijera bude u Rusiji. Imali smo blagoslov i Ruske pravoslavne crkve,no zbog sticaja raznih okolnosti drama nije odigrana, na stogodišnjicu ubistva Romanovih, na mjestu gdje su zaista i stradali. Kasnije sam od male kamerne drame napravio neku vrstu istorijskog spektakla, i poslaona konkurs i dobio prestižnu nagradu “Branislav Nušić”. U ovoj pripovesti ima više slojeva, istorijskih dokumenata, fantastike i mitologije ruske i srpske. Koristio sam najnoviju istorijsku građu, kojaje, da naglasim, prilično uznemiravajuća i malo poznata.
O svojoj novoj funkciji predsednika UDPS od ove jeseni kaže:
-Velika je čast što su me kolege izabrale. Udruženje dramskih pisaca Srbije baštini tradiciju Udruženja jugoslovenskih dramskih autora, koje je osnovao Branislav Nušić još u Kraljevini Jugoslaviji, tako da je velika odgovornost i na meni i na novoj upravi. Planiramo da uradimo dosta u novim, našim i svetskim, okolnostima. Jedna od stvari na kojoj se upravo radi je leksikon dramskih pisaca srpskog govornog područja kao uvod u enciklopediju naše drame, a daćemo uskoro i vidljiv doprinos razvijenoj filmskoj i TV produkciji u Srbiji u vidu brojnih scenarija, te najskuplje robe – dodaje Zoran Stefanović.
Stefanović je poznat kao jedan od stručnjaka za područje stripa na našim prostorima. Slike koje pripovedaju su stvorile evropsku kulturu, još od praistorije. Od srednjeg vijeka, odnosno ikona i freska, do dana današnjeg i modernih oblika, vizuelno pripovedanje je i kod Srba značajan dio tradicije.
-Strip je jedan generator dobrote i smisla, koji sam dobio u detinjstvu 1970-ih, a izbrusio kroz nasleđe novotalasnih zbivanja osamdesetih. Kao i ljudi koji su uticali na mene, sada gledam da budem i ja koristan kao urednik, izdavač, istraživač, pedagog, scenarista… Nedavno mi je izašla knjiga na francuskom, promovisana u Parizu, “Sloboda! Jednakost! Strip!” o odnosima Francuza i Srba (i drugih nekadašnjih Jugoslovena) u umjetnosti vizuelnog pripovedanja. Takođe, u Novom Sadu, koji je aktuelna prestonica evropske kulture, ovih dana je otvorena kapitalna gigantska izložba o stripu “Od Nevena do Betmena”, čiji sam stručni autor. Mislim da smo mi, Srbi i srodni narodi, trenutno velesila na planu svetskog vizuelnog pripovedanja. Mnogi naši stripski crtači imaju međunarodnu slavu, brojni umjetnici rade za najveće svjetske izdavače stripova i knjiga ili produkcije animiranih filmova i video igara… Imamoi nove fenomene: Novi Sad i Beograd kao svjetske centre za animaciju i filmske efekte. A zahvaljujući prof. Goranu Dujakoviću, na Akademiji umjetnosti u Banjoj Luci se rađa autohtona škola animiranih filmova, aza ponos je i festival svetske animacije koji se tamo održava. Stripska kultura kod nas se razvija neviđenom brzinom. Stotine miliona gledalaca širom svijeta gledaju filmove, stripove, video igre, koje su veoma čestostvorili naši ljudi. Zapanjili biste se kada bi vidjeli koji su sve to ljudi i koliko je dugačak spisak. Živimo u zlatnom dobu vizuelnog pripovedanja i umetničkog duha, sa stvaralačkom energijom koja nijeviđena od „Ljeta ljubavi“ i kraja šezdesetih godina prošlog vijeka – kaže na kraju razgovora Stefanović.