Svečanoj akademiji prisustvovali su predsjednik RS Milorad Dodik, predsjedavajuća Predsjedništva BiH Željka Cvijanović, predsjednik NSRS Nenad Stevandić, premijer RS Radovan Višković, te ministri u Vladi RS.
Prisutni su bili i članovi Vlade Srbije, načelnik Generalštaba Vojske Srbije, general Milan Mojsilović, predsjednik Skupštine Srbije Vladimir Orlić, ruski ambasador u BiH Igor Kalabuhov, te zvanice iz javnog, društvenog i političkog života BiH i Srbije.
Nakon svečane akademije u Sportskoj dvorani “Borik”, upriličen je svečani prijem u Administrativnom centru Vlade RS u Banjoj Luci.
Zašto je 9. januar neustavan?
Najviša sudska institucija u Bosni i Hercegovini, Ustavni sud je 26. novembra 2015. godine utvrdio da je neustavan 9. januar kao dan RS.
Ustavni sud je odlukom iz 2015. godine osporio 9. januar kao datum, a ne obilježavanje dana RS kao praznika.
Komisija za provođenje referenduma je 25. septembra 2016. godine provela referendum o 9. januaru, iako je Ustavni sud BiH zabranio njegovo održavanje i zatim poništio rezultate izjašnjavanja građana.
Ubrzo, NSRS je iz Zakona o praznicima izbacila Zakon o danu RS i usvojila ga kao poseban sekularni praznik.
Zahtjev za ocjenu ustavnosti tog zakona podnijeli su delegati Bošnjaka i Hrvata u Vijeću naroda RS.
Ustavni sud BiH je 29. marta 2019. godine ponovo proglasio 9. januar neustavnim, odnosno poništio dio člana Zakona o danu RS koji glasi: “Na osnovu potvrđene volje građana RS, 9. januar se utvrđuje kao dan RS”.
Osporena odredba koja glasi: “Na temelju potvrđene volje građana RS, 9. januar se utvrđuje kao Dan RS”, nije u skladu sa članom I/2. Ustava Bosne i Hercegovine, članom II/4. Ustava Bosne i Hercegovine u vezi sa članom 1.1. i članom 2.a) i c) Međunarodne konvencije o ukidanju svih oblika rasne diskriminacije i članom 1. Protokola broj 12 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda te članom VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine.
Osporena odredba je ukinuta i određeno je da prestaje važiti narednog dana od dana objavljivanja odluke u Službenom glasniku Bosne i Hercegovine, podsjeća BHRT.