Lideri zemalja Zapadnog Balkana potpisali su u Berlinu tri regionalna sporazuma koji će omogućiti slobodno kretanje s ličnim kartama u regionu, priznavanje visokoškolskih kvalifikacija i profesionalnih kvalifikacija za doktore medicine, stomatologe i arhitekte, javlja Anadolija.
Sporazume su potpisali premijer Albanije Edi Rama, predsjedavajući Vijeća ministara Bosne i Hercegovine Zoran Tegeltija, premijer Crne Gore Dritan Abazović, premijer Kosova Albin Kurti, predsjednik Vlade Sjeverne Makedonije Dimitar Kovačevski i premijerka Srbije Ana Brnabić.
Visoki predstavnik Evropske unije za vanjsku politiku i sigurnost Josep Borrell ocijenio je da su tri sporazuma potpisana u okviru zajedničkog regionalnog tržišta ključna za ekonomsku otpornost.
“Zapadni Balkan mora biti stabilan, ne bi trebao postojati ni najmanji otvor za spletkarenje u regionu. Trenutak je za prevazilaženje naslijeđa prošlosti”, napisao je Borrell na Twitteru.
Današnji sporazum je potpisan nakon što su ministri vanjskih poslova Sjeverne Makedonije, Albanije, Bosne i Hercegovine, Kosova, Crne Gore i Srbije, usaglasili 21. oktobra tri sporazuma o mobilnosti koja je, u okviru Berlinskog procesa, koordinisalo Vijeće za regionalnu saradnju (RCC).
Jedan od sporazuma koji je potpisan uključuje dogovor o slobodnom kretanju s ličnim kartama i ukidanju postojećeg viznog režima između Bosne i Hercegovine i Kosova.
Bosna i Hercegovina je, osim Srbije, jedina zemlja u regionu koja ne priznaje nezavisnost Kosova i jedina zemlja u regionu koja s Kosovom ima vizni režim. Kosovo je 2014. godine Bosni i Hercegovini uvelo recipročne mjere na vizni režim, nakon što BiH nije ukinula vize za građane Kosova. Te mjere stvorile su velike probleme građanima dviju zemalja i onemogućile slobodno kretanje.
Usaglašavanju verzije dokumenta prethodile su skoro dvije godine intenzivnih pregovora, a kako je ranije najavljeno, ovim sporazumom ruši se posljednji preostali “vizni zid” u regionu.
Druga dva sporazuma – o priznavanju visokoobrazovnih kvalifikacija i priznanju stručnih kvalifikacija doktora, stomatologa i arhitekata će omogućiti priznavanje akademskih kvalifikacija, a samim tim i mogućnost da građani Zapadnog Balkana posao u svojoj struci potraže u nekoj od zemalja regiona.
Sporazum će građanima omogućiti da priznavanje akademskih kvalifikacija rješavaju besplatno u roku od 40 dana.
Sporazumi će stupiti na snagu nakon što prođu proceduru ratifikacije u državnim parlamentima svih šest zemalja regiona, što bi se trebalo dogoditi 2023. godine.
Samit lidera Zapadnog Balkana u okviru Berlinskog procesa, tokom kojeg će se razgovarati o procesu proširenja Evropske unije, regionalnoj saradnji i energetskoj sigurnosti, danas je otvorio kancelar Olaf Scholz, a skupu prisustvuju i predsjednica Evropske komisije Ursula von der Leyen i predsjednik Evropskog vijeća Charles Michel.
Scholz je na otvaranju samita Berlinskog procesa rekao da Evropa može biti kompletna tek kada se bloku pridruže države Zapadnog Balkana.
“Tokom prve godine svog mandata imao sam priliku razgovarati sa mnogima od vas o teškim izazovima s kojim se suočavaju države Zapadnog Balkana. Ovi izazovi su zajednički jer se stabilnost i prosperitet regiona ne mogu odvojiti od stabilnosti i prosperiteta Evrope u cjelini. Evropa može biti kompletna samo sa Zapadnim Balkanom kao dio nje. Vas šest zemalja Zapadnog Balkana pripadate slobodnoj Evropi i vaše članstvo u EU-u je u našem interesu”, izjavio je Scholz.
Njemački kancelar je izrazio uvjerenje da će Berlinski proces pomoći da se oslobodi puni potencijal regionalne saradnje, ali i ubrzati pristupanje svih zemalja Zapadnog Balkana u EU.
Posebino je, u sjeni aktualne situacije u Evropi i ruske agresije u Ukrajini, pozvao zemlje ove regije da prebrode međusobne sukobe. “Agresija na Ukrajinu nas prisiljava da budemo složni i obranimo slobodu Evrope”, poručio je njemački kancelar.