Prema javnim podacima iz Procjene opasnosti od teškog i organizovanog kriminala (SOCTA 2021) u Crnoj Gori registrovano je aktivno djelovanje 10 visokorizičnih organizovanih kriminalnih grupa, od kojih najveći broj ima preko 30 članova.
Sagovornik Vijesti iz bezbjednosnog sektora tvrdi da su u tajnom dijelu tog dokumenta, osim kavčana i škaljaraca, čija je dominantna aktivnost krijumčarenje kokaina, istražitelji su evidentirali i da je to glavni “posao” još tri organizovane kriminalne grupe – barske, koja je podijeljena u tri frakcije, budvanske kojom upravlja Marko Ljubiša – Kan i pljevaljske na čijem čelu je Darko Šarić.
”Švercom kokaina bavi se i klan Tuzana – braće Leona i Viktora Drešaja, s tim što im to nije primarna djelatonost, već krijumčarenje marihuane, duvana i duvanskih proizvoda. OKG iz Rožaja, kojom upravlja Safet Kalić, dominantno se prebacila na posao sa švercom marihuane, a klan Vasa Ulića, koji iz Podgorice vuče konce, dominantno se specijalizovao za međunarodni šverc sintetičkih droga. Za drugi rožajski klan, čiji vođa je Asmir Kalač, evidentirano je da su najaktivniji u švercu heroina, dok se za klan Beranca Vuka Vulevića vezuje izvršenje krvnih delikata i distribucija narkotika”, tvrdi izvor Vijesti iz bezbjednosnog sektora.
Ko su vođe?
Istražitelji su utvrdili i da je, nakon dvostrukog ubistva u Atini, kada su likvidirani Igor Dedović i Stevan Stamatović, Kotoranin Jovan Vukotić postao apsolutni vođa organizovane kriminalne grupe “Škaljari” i isključivi donosilac odluka, a da je kod njihovih suparnika kavčana situacija malo drugačija.
”Šefovima OKG ‘Kavač’ evidentirani su Radoje Zvicer, Slobodan Kašćelan, Predrag Škuri Knežević, Igor Božović i Milan Vujotić. Oni su na čelu piramide, a u svim mjestima u kojima imaju podgruope, kojima upravlja po jedna ili dvije osobe od njihovog povjerenja”, objašnjava isti sagovornik.
U javno dostupnim spisima piše da je došlo do smanjenja broja organizovanih kriminalnih grupa koje djeluju u Crnoj Gori, jer je u “SOCTA 2017” bilo registrovano postojanje 11 organizovanih kriminalnih grupa.
Oni pojašnjavaju da se, usled kontinuiranog jačanja različitih segmenata djelovanja OKG, koji su jednim dijelom uzrokovani i priključivanjem manjih kriminalnih grupa zaduženih za realizaciju specifičnih kriminalnih aktivnosti, može se zaključiti da je struktura organizovanih kriminalnih grupa ostala relativno čvrsta:
”Te da je kao takva zasnovana na izraženim ulogama vođa i visokopozicioniranih članova, jasnoj podjeli zadataka, specijalizaciji za sprovođenje određenih kriminalnih aktivnosti i poštovanju pravila unutrašnje discipline. Kao i u prethodnom periodu strukturu većeg broja organizovanih kriminalnih grupa koje djeluju na području Crne Gore karakteriše čvrsto jezgro, sastavljeno od pojedinaca, povezanih porodičnim ili dugogodišnjim prijateljskim vezama, oko kojih je raspoređen krug stalnih članova, pri čemu ove segmente unutrašnje strukture karakteriše dugogodišnje iskustvo u sprovođenju kriminalnih aktivnosti na transnacionalnom nivou”.
Ističu da poseban segment strukture predstavljaju različite ćelije, odnosno ogranci, koji su u pojedinim slučajevima specijalizovani za sprovođenje konkretnih kriminalnih aktivnosti:
”Na primjer, organizacija krijumčarenja narkotika ili organizacija izvršenja teških krivičnih djela protiv života i tijela, a koje su pozicionirane na ključnim tačkama sprovođenja kriminalnih aktivnosti u Crnoj Gori i inostranstvu. I pored brojnih aktivnosti organa za sprovođenje zakona koje su rezultirale procesuiranjem i lišenjem slobode vođa i visokopozicioniranih članova organizovanih kriminalnih grupa, registrovan je trend konstantnog jačanja njihove unutrašnje strukture, kroz kontinuirano angažovanje novih članova i čvršće uvezivanje sa regionalnim i transnacionalnim kriminalnim strukturama. Ustanove za izvršenje krivičnih sankcija u kojima već borave vođe i visokopozicionirani članovi organizovanih kriminalnih grupa i dalje predstavljaju ključni ‘regrutni centar’ za nove članove, kroz metode pružanja zaštite, angažovanja advokata, različite oblike finansijske podrške i brojne druge pogodnosti, te obezbjeđuju angažman novih članova”, piše u tom dokumentu.
Aktivno učestvuju u proizvodnji marihuane
Crnogorske kriminalne grupe, čija dominantna aktivnost je krijumčarenje kokaina, u posljednih par godina formirali su mrežu saradnika zaduženih za distribuciju narkotika na području više zemalja Zapadne Evrope, a osim toga i aktivno učestvuju u proizvodnji većih količina marihuane na plantažama i u laboratorijama u Njemačkoj i Španiji i organizaciji daljeg krijumčarenja i distribucije.
Istražitelji su u SOCTA-i evidentirali da je u sukobima kavačkog i škaljarskog klana u periodu između objavljivanja dva dokumenta, izvršeno više od 60 teških krivičnih djela protiv života i tijela.
”Evidentno je da je eskalacija sukoba između organizovanih kriminalnih grupa uslovila i promjenu modusa njihovog djelovanja, tako da se na meti suprotstavljenih organizovanih kriminalnih grupa nalazi sve veći broj lica, bez obzira na njihovu poziciju i ulogu, a u pojedinim slučajevima meta napada su i porodice članova suprotstavljenih OKG. Na ovaj način znatno se povećava broj lica – potencijalnih žrtava, što u velikoj mjeri i otežava aktivnosti organa za sprovođenje zakona na preduzimanju preventivnih mjera i radnji na sprečavanju izvršenja teških krivičnih djela”.
Oni konstatuju da dodatnu dimenziju ozbiljnosti sukoba organizovanih kriminalnih grupa daje i promjena modusa samog načina izvršenja teških krivičnih djela, koja se ogleda u sve češćem korišćenju eksplozivnih naprava jake razorne moći, kao i kroz izvršenje predmetnih krivičnih djela na lokacijama koje slove kao lokacije na kojima se okuplja veći broj lica, što moramo konstatovati, ukazuje na sve veću bezobzirnost prilikom postizanja željenog cilja.
”Ipak, posebno zabrinjava modus realizacije ovih kriminalnih aktivnosti sa nivoom bezobzirnosti koji nije bio registrovan tokom ranijih godina, a što je manifestovano kroz otmice i primjenu najbrutalnijih metoda prilikom izvršenja teških krivičnih djela na štetu članova suprotstavljenih organizovanih kriminalnih grupa. Sama promjena modusa izvršenja navedenih krivičnih djela stvara i nove izazove koji se postavljaju pred organe za sprovođenje zakona u dijelu koji se odnosi na sprečavanje, rasvjetljavanje istih i prikupljanje odgovarajućih dokaza neophodnih za nastavak procesnih aktivnosti. Posebno zabrinjava činjenica da se na meti organizovanih kriminalnih grupa nalaze i službenici organa za sprovođenja zakona, na šta ukazuju i procesuirani slučajevi u kojima su, zbog profesionalnog angažmana, mete planiranih napada bili službenici organa obavještajno-bezbjednosnog sektora i nosioci odgovornih funkcija u sistemima pravosuđa i tužilaštva”.
Navodno, u tajnom dijelu dokumenta, koji je izradio međuresorski tim u kom su bili predstavnici obavještajnog sektora, Uprave policije i tužilaštva, evidentirano je da osim dva najopasnija klana – “Kavači” i “Škaljari”, koji broje na stotine vojnika, ostale krimi-grupe imaju po najmanje 30 članova, pišu Vijesti.